Agama brodata (Pogona sp.) – opieka nad maluchem.

Odbiór przesyłki z maluchem (jeśli nie odbieramy osobiście)
Odbiór przesyłki następuje zwykle u konduktora lub kierowcy.
Jeśli na dworze jest zimno należy paczuszkę umieścić pod ubraniem, tak aby chronić przesyłkę przed zimnem. Innym sposobem jest umieszczenie paczki w torbie lub pudle styropianowym zaopatrzonym w termofor, wkład grzejny lub po prostu butelki z bardzo ciepłą wodą – to łatwiejsze niż umieszczenia pod ubraniem dużego kartonika. Jeśli używamy torby paczkę wraz z butelką lub termoforem możemy dodatkowo owinąć w kocyk, aby ciepło nam nie uciekało.
Latem, w upały, także należy uważać na paczuszkę i chronić ją przed słońcem. Uważajmy szczególnie w nagrzanym samochodzie czy autobusie, nie pozwólmy aby przesyłka leżała na słońcu.
Po przyjściu do domu agamkę należy wyjąć z paczki, skontrolować jej stan i przełożyć do terrarium. Jeśli agamka jest zimna w dotyku należy jeszcze przez godzinę pozostawić ją w temperaturze pokojowej i dopiero po tym czasie umieścić w terrarium. Agamkę umieszczamy w chłodniejszym punkcie terrarium. Nie wolno rozgrzewać agamki zbyt szybko umieszczając ją bezpośrednio pod lampą grzewczą czy na kaloryferze!
Jeśli jest wieczór najlepiej przełożyć agamkę w otwartym pudełeczku do ciemnego terrarium tak aby przespała noc i rano sama opuściła pudełeczko.

Pierwsze dni w nowym domu
Mimo, że agamy brodate są bardziej niż wiele innych jaszczurek odporne na stres i często zdają się nie przejmować zmianą otoczenia należy zapewnić im przynajmniej kilkudniowy okres aklimatyzacji, kiedy to będziemy wykonywać w terrarium tylko niezbędne czynności, poza którymi maluch będzie pozostawiony sam aby mógł poznać swoje nowe lokum i poczuć się w nim bezpiecznie. Okres aklimatyzacji należy wydłużyć jeśli jest to konieczne, dopóki nie miną wszelkie objawy stresu i agama nie będzie się czuła zupełnie swobodnie. Dość często u jaszczurek zdarza się ,że pierwszy dzień czy dwa po zmianie terrarium zachowują się tak, jakby nie zauważyły zmiany, biegają, jedzą po czym nagle jakby orientują się, że coś jest nie tak i zaczynają wykazywać objawy stresu. Zwykle bardzo martwi to właścicieli, którzy spodziewaliby się takiego zachowania na początku a jeśli nie wystąpiło ono od razu, nie spodziewają się go w ogóle. Nie wiadomo dlaczego jaszczurki reagują z takim opóźnieniem, jednak należy to traktować jako normalny okres aklimatyzacji, zapewniając agamie maksimum spokoju i prywatności. Dobrze odżywiony maluch nie ucierpi zbytnio nie jedząc kilka dni, ale ważne aby przynajmniej pił, warto więc prócz codziennej wymiany wody, spryskiwać lekko część terrarium tak aby na wyposażeniu osiadły krople wody. Pokarm najlepiej podać w miseczce tak aby łażące wokół owady nie stresowały malucha. Należy zwracać uwagę, żeby owady nie były za duże gdyż zestresowane agamki mają większą tendencję reagować lękiem na większe bezkręgowce podczas gdy pewne siebie maluchy często atakują nawet zbyt duże dla siebie ofiary.

Podsumowując:
Normalne jest:
– że agamka może być przestraszona i zestresowana zmianą miejsca a także brakiem towarzystwa rodzeństwa (jeśli kupujemy jedną agamkę)
– początkowo może chować się i odmawiać przyjmowania pokarmu, czasem odmowa przyjmowania pokarmu może wystąpić 2-3 dni po zakupie
– może wykazywać zwiększoną lękliwość wobec człowieka
– może bać się i stresować owadami karmowymi

Jak postępujemy:
– agamka do miesiąca lub nawet półtora miesiąca czasu po zakupie powinna być traktowana jako nowe zwierzę, w tym okresie trzeba zrobić wszystko aby zminimalizować stres
– początkowe dni ograniczamy zabiegi przy agamce do minimum i zapewniamy jej wiele spokoju
– karmimy agamkę w miseczki. Robimy to następująco: szeroką miseczkę o dość wysokich krawędziach (agamka jednak musi móc z niej wyskoczyć) ustawiamy obok podwyższenia, na którym agamka lubi przebywać (kamień, korzeń, konarek) – do środka wpuszczamy owady przeznaczone do skarmienia – owadom należy pozostawić jakiś pokarm suchy i mokry – agamka może wtedy jeść kiedy ma ochotę a owady nie chodzą po niej i nie stresują jej. Owady wspinające się jak karaczan szary zwykle nie radzą sobie z warstwą wazeliny kosmetycznej rozsmarowanej na wewnętrznej stronie brzegów miseczki.

– poza żywymi owadami możemy zostawiać jej inny pokarm w miseczkach aby mogła coś zjeść pod naszą nieobecność, przykładowo: pokarm suchy (gammarus, świerszcze preparowane, muszki preparowane, granulat dla agam), sałatka

– zapewniamy płytki basenik ze świeżą wodą – wodę należy wymieniać codziennie, jeśli agamka załatwi się do niej lub wrzuci pokarm – częściej

– jeden róg terrarium można delikatnie spryskiwać, nie pryskamy po agamce

– w przypadkach kiedy agamka jest bardzo zestresowana możemy zasłonić na jakiś czas terrarium materiałem

– nawet jeśli agamka od pierwszego dnia ma dobry apetyt i zachowuje się spokojnie i tak nie ingerujemy przez pierwsze dni w jej życie więcej niż jest to konieczne

Terrarium
Wielkość
Dla młodziutkich „vitticepsów” można zacząć od terrarium 80/50/50cm, dla „henryków” 60/40/40cm, takie terraria starczą na kilka miesięcy. Możemy też wydzielić część docelowego terrarium, jeśli mamy je już gotowe. Część terrarium należy wydzielić za pomocą nieprzejrzystego materiału (sztywny karton, sklejka) aby agamka nie próbowała usilnie przedostać się do drugiej części.

Wyposażenie
Podstawowe wyposażenie to świetlówka rurowa lub kompaktowa do terrariów pustynnych zawierająca w widmie UVA i UVB (do kupienia w sklepach zoologicznych) oraz lampa grzewcza (najczęściej lustrzanka o małej mocy) do stworzenia wyspy ciepła. Zachęcamy do doświetlania terrariów agam dodatkowymi świetlówkami lub innymi lampami. Agamy brodate zamieszkują na wolności tereny silnie nasłonecznione i im więcej luksów zapewnimy tym lepiej – w zbyt ciemnym terrarium zwierzę może być apatyczne.
Przydatny jest termometr do kontrolowania temperatury wewnątrz zbiornika. Temperatura w różnych punktach zbiornika powinna być pomierzona zanim wprowadzimy agamkę.

Wystrój
Wystrój terrarium dla malutkiej agamy powinien być prosty. Składa się on z miseczek na pokarm, małego baseniku oraz konarka czy korzenia do wspinania się. Należy uważać na głębokość wody, basen powinien być płytki, agama musi sięgać łapkami dna i bez problemu móc z niego wyjść. Jako ściółkę najlepiej stosować ręczniki papierowe, stare gazety codzienne (lecz nie śliskie magazyny) lub matę gumową. Zdecydowanie polecamy takie podkłady – klienci zwykle chcą aby terrarium wyglądało dekoracyjnie i dlatego decydują się od razu na sypkie podłoże. Takie podłoże stwarza duże niebezpieczeństwo jeśli zostanie zjedzone, co zdarza się dość często. Poza tym sypkie podłoże może utrudniać poruszanie się (agamka się zapada) i pylić się – pył może dostać się do oczu i osiadać w drogach oddechowych.

Problemy ze zjadaniem podłoża:
– zjadane w dużej ilości podłoże zapycha żołądek i jelita, może powodować zaleganie treści pokarmowych, które nie mogą swobodnie przechodzić przez jelita, agamka nie wypróżnia się, nie wydalone resztki pokarmu może zatruwać organizm toksynami, agamka może spowodować wypadnięcie kloaki prąc aby wydalić.
– zaletą wielu podłoży jest zdolność do absorpcji wilgoci co ułatwia utrzymanie higieny w terrarium, jednak zmienia się to w wadę kiedy zjedzone podłoże absorbuje wilgoć i puchnie w żołądku i jelitach!
– podłoże o ostrych krawędziach (np. kosta bukowa) może dodatkowo mechanicznie uszkodzić przewód pokarmowy agamy!
– wszystko to może doprowadzić nawet do śmierci agamy, bardziej optymistyczna wersja – potrzebny jest zabieg chirurgiczny usunięcia podłoża z przewodu pokarmowego, optymistyczna – agamka wydali sama lub przy pomocy oleju parafinowego, pozytywna – niewielka ilość ściółki przejdzie przez przewód pokarmowy bez problemu
– starsze agamy nie są tak wrażliwe jak maluchy – co prawda dla jaszczurki w każdym wieku ściółka sypka stanowi zagrożenie, ale u starszych jaszczurek rzadziej dochodzi do poważnych konsekwencji. Najlepiej trzymać agamę na stałym podłożu do 5-6 miesiąca życia.

Maluchy w AmicusDraco wychowują się na starych gazetach codziennych lub ręcznikach papierowych.
Nasze podrośnięte i dorosłe agamy a także nasze (nie przeznaczone na sprzedaż) podrośnięte młode trzymamy także na ściółce z kolb kukurydzy. Ściółka ta wygląda dekoracyjnie (jak żółte, drobne kamyki), jest lekka i zaokrąglona, nie zbryla się – nie mieliśmy z nią jeszcze żadnych problemów (co nie oznacza automatycznie, że jest ona 100% bezpieczna gdyż nie ma takiej ściółki). Wydaje się, że naturalny materiał z którego jest wykonana i brak ostrych krawędzi pozwolą na łatwiejsze poradzenie sobie organizmu z tą ściółką jeśli zostanie zjedzona.

Temperatura, i dzień świetlny
Na wyspie ciepła temperatura powinna wynosić około 40 stopni, malejąc w dalszej części terrarium, tak aby w najchłodniejszym miejscu wynosiła około 25 stopni. W nocy wystarcza agamom temperatura pokojowa – nocny spadek temperatury jest naturalny i powinien występować. Stosujemy 12-14 godzinny dzień świetlny, po tym czasie gasimy światło i lampy grzewcze, w nocy w terrarium powinno być ciemno.

Żywienie
Należy podawać możliwie urozmaicony pokarm składający się z drobnych bezkręgowców, pokarmów gotowych i pokarmów roślinnych. Młode agamy łatwo reagują wymiotami na podanie zbyt dużej ilości larw mącznika ze względu na jego twarde chitynowe pancerzyki. Z tego względu najlepiej podawać mącznika świeżo-wyliniałego lub niewiele larw jednocześnie. Wymioty mogą pojawić się również jako reakcja na zjedzenie zbyt dużego pokarmu. Lepiej podać owady zbyt małe niż zbyt duże. Jeśli agama długo męczy się próbując przełknąć swoją ofiarę oznacza to, że była ona zbyt duża. Uznaje się, że owad nie powinien być większy niż odległość pomiędzy oczami agamy. Często jeśli podamy zbyt duże owady agamy boją się ich, co wywołuje stres i odmowę przyjmowania pokarmu. Z kolei jeśli podamy owady zbyt drobne agamy mogą je ignorować. Wrzucamy taką ilość owadów by zostały wyłapane w ciągu kilku minut. Duże ilości owadów biegające w terrarium stresują agamkę. W okresie aklimatyzacji najlepiej karmić agamkę z miski co zostało już wcześniej omówione.
Niektóre pokarmy odpowiednie dla młodych agam: młody świerszcz, młoda szarańcza, młody karaczan szary, młody karaczan turecki, młody karaczan zielony, mol woskowy średni, ćma mola woskowego, larwy mącznika młynarka (najlepiej świeżo-wyliniałe), nieduże larwy drewnojada (wyłącznie świeżo wyliniałe i tylko dla P. vitticeps), drobne owady łąkowe np. koniki polne, drobne owady z puszek , gotowe pokarmy suche dla jaszczurek, siekane rośliny, przykładowo: mlecz, babka, koniczyna, trzykrotka, cukinia, dynia, kapusta pekińska (niedużo) rukola, endywia, liście winorośli, kiełki i młode rośliny (kiełki możemy bez problemu dostać w markecie bądź wyhodować samemu), liście ziół, koperek, korzeń pietruszki (tarty), korzeń marchwi (tarty, rzadko).
Dzikie rośliny zbieramy wyłącznie na czystych ekologicznie terenach, jeśli nie mamy pewności, czy miejsce jest bezpieczne, najlepiej zrezygnować. Normalnym jest, że młodziutkie agamy jedzą mniej chętnie pokarm roślinny niż osobniki dorosłe, ale wiele je sałatki chętnie.
Podobna zasada dotyczy dzikich owadów, jeśli nie mamy pewności, że teren jest ekologicznie czysty, nie pryskany, lepiej pozostać przy owadach hodowlanych.
Pokarm uzupełniamy regularnie w preparaty wapniowe np. startą sepię lub specjalistyczny wapń dla gadów (dwa, trzy razy w tygodniu) i zestawy witamin i minerałów dla gadów (raz w tygodniu). Tych preparatów podajemy niewiele, szczyptę na pokarm – nadmiary suplementów szkodzą tak samo jak niedobory!

Młode agamki karmimy codziennie, a jeśli mamy ich kilka razem nawet częściej aby zmniejszyć ryzyko obgryzania się.

Woda
Codziennie należy zmienić wodę w baseniku na świeżą. Jeśli agamka załatwiła się do wody lub wrzuciła do niej pokarm wymieniamy częściej, w miarę potrzeby. Używamy wody przegotowanej, źródlanej lub przefiltrowanej. Część terrarium można delikatnie spryskiwać rano lub wieczorem. Spryskiwanie nie jest konieczne, agamki radzą sobie także dobrze bez spryskiwania jeśli mają basenik i z niego korzystają.

Maluchy razem czy osobno?
Jeśli nabywacie Państwo więcej niż jedną agamkę, lub macie już agamkę, pojawia się pytanie jak je utrzymywać – razem czy osobno? Mimo, że agamy uznawane są za towarzyskie jaszczurki to trzymanie razem maluchów może generować pewne problemy. Kto z nas nie widział poobgryzanych ogonów czy kawałków palców… Niekiedy są one skutkiem celowej agresji, kiedy indziej wynikiem pomyłki – kiedy agamka zamiast w świerszcza trafia ząbkami w łapkę brata czy siostry. Na agamy czyha jeszcze jedno, mniej widoczne zagrożenie – stres. Słabszy, zdominowany osobnik może być tak zestresowany, że boi się ruszyć, leży z zamkniętymi oczami, przestaje jeść… w końcu może paść ze głodu, pragnienia i osłabienia. Może zachorować, ponieważ stres wystawia organizm na atak szkodliwych mikroustrojów i pasożytów. Zdominowany maluch może także przestać rosnąć, rozwijać się. Dlatego maluchy przebywające w parze czy grupie wymagają stałego nadzoru. Należy pamiętać, że razem mogą mieszkać wyłącznie osobniki zbliżonej wielkości! Jeśli wszystkie malce chętnie polują, są ciekawskie i bystre wszystko jest w porządku. Jednak jeśli zauważymy objawy stresu u któreś z agam należy ją oddzielić – powinna mieć osobne lokum, z którego nie będzie widziała drugiej agamy. W takiej sytuacji nie ma miejsca na rozważania o „samotności” agam… osłabiony osobnik z pewnością poczuje się lepiej, kiedy zniknie stresogenny czynnik. Jeśli stan jaszczurki nie poprawi się należy poszukać pomocy kompetentnego lekarza weterynarii. Oczywiście trzymanie razem ma też zalety, najważniejsze z nich to towarzystwo jakie zapewniają sobie maluchy, a także lepszy apetyt poprzez naśladownictwo w jedzeniu.

Oswajanie?
Przy zakupie malutkiej agamki, która zwykle ma 3-8 tygodni polecamy nie dotykać jej i nie brać na ręce póki nie urośnie. Branie na ręce takiego maleństwa łatwo może zaowocować tym, że agamka wyrwie się i spadnie na podłogę lub niechcący zrobimy jej krzywdę. Nie należy się obawiać, że agamka „zdziczeje”. Będzie ona przyzwyczajała się do opiekuna podczas codziennych zabiegów pielęgnacyjnych w terrarium (karmienie, sprzątanie). Po okresie aklimatyzacji można spróbować uczyć agamkę brać pokarm z ręki. Kiedy agama nieco podrośnie i „zmężnieje” można będzie zacząć oswajać ją z dotykiem człowieka. Naturalnym jest, że maluch jest bardziej płochliwy niż dorosła agama – jeśli masz pierwszą agamkę i jest ona płochliwa, możesz zacząć uważać, że opowieści o charakterze agam są przesadzone – jednak pewna płochliwość jest typowa dla młodych. Jeśli chodzi o dorosłe agamy większość z nich nie boi się człowieka nawet jeśli nie były celowo oswajane czy często brane na ręce. Także wykaż się cierpliwością dla malucha, im dłużej będzie u Ciebie mieszkał tym mniej będzie się obawiał.

***
Autor: Alicja

Powyższy artykuł stanowi własność jego autora i jest chroniony prawami autorskimi. Publikowanie i rozpowszechnianie bez zgody autora jest zabronione.