Informacje podstawowe:
Nazwa łacińska: Agama agama
Nazwa polska: agama czerwonogłowa
Nazwa angielska: Common Agama, Red-headed Rock Agama, Red-headed Agama, Rainbow Agama
Nazwa niemiecka: Siedleragame
Nazwa czeska: Agama osadní
Rozmiary: 40cm
Terrarium: o możliwie dużej powierzchni dna ? najlepiej 150x100cm lub większe dla samca z samicami
Długość życia: teoretycznie około 12 lat, ale wiele tych jaszczurek pada po kilku miesiącach
Aktywność: dzienna
Temperatura: 26-33°C, pod promiennikiem- 40°C
Wilgotność: około 50 %
Pokarm: zwierzęcy
Polecany dla: zaawansowanych mających plany rozmnażania tych gadów
Dymorfizm płciowy: widoczny
Stan prawny: CITES: NIE UE: NIE Rejestracja: NIE (stan na 09.11.2009)
Synonimy: Lacerta agama, Agama colonorum, Oreodeira gracilipes, Agama smithii, Agama picticauda, Tropidolepis africanus, Agama boensis
Występowanie: Mauretania, Senegal, Gambia, Gwinea-Bissau, Gwinea, Sierra Leone, Liberia, Mali, Wybrzeże Kości Słoniowej, Burkina Faso, Ghana, Togo, Benin, Niger, Nigeria, Czad, Kamerun, Republika Centralnej Afryki, Sudan, Etiopia, Erytrea, Gabon, Zachodnia/Centralna/Północna Demokratyczna Republika Kongo, Uganda, Rwanda, Tanzania, Angola. Introdukowana na Madagaskar i Komory.
Uwagi: Polecany chów w haremach. Gatunek masowo odławiany, często nie potrafiący przystosować się do życia w niewoli na skutek czego traci swe piękne barwy i ginie. Konieczna imitacja ciepłego, słonecznego środowiska jakie zamieszkuje w naturze.
Podstawowe zagadnienia:
Agama czerwonogłowa (Agama agama) to pochodząca z Afryki, średniej wielkości jaszczurka. Na wolności zamieszkuje tereny półpustynne, zasiedlając chętnie skalne złomowiska. Prowadzi osiadły, grupowy tryb życia. Grupa składa się z kilku do kilkunastu osobników, samców i samic. Dominującego samca można rozpoznać po wyjątkowo intensywnych, utrzymujących się cały rok barwach. Elementem życia grupowego jest wypatrywanie potencjalnych zagrożeń – samce zajmują najwyższe okoliczne punkty i stamtąd ostrzegają przed niebezpieczeństwem resztę grupy, a także inne okoliczne „stadka”.
Agama czerwonogłowa – a dokładniej mówiąc – samce tego gatunku są przepięknie ubarwione. Łeb dominanta i każdego samca znajdującego się w okresie godowym jest intensywnie czerwony, a ogon fioletowo-niebieski. Samiczki są skromniej ubarwione.. U tego gatunku dochodzi do zmiany intensywności ubarwienia pod wpływem silnych bodźców – zarówno stresogennych jak i innego rodzaju.
Niestety piękny kolor agam połączony z ich niewielką ceną i wysoką dostępnością to dla wielu osobników wyrok śmierci. Kupowane przez nie orientujące się, co do wymagań gatunku, wprowadzone w błąd w sklepach zoologicznych osoby marnieją i giną w małych, zimnych ciemnych terrariach tak różnych od ich rodzimej Afryki.
Jeśli chcesz kupić ten gatunek agamy musisz zdawać sobie sprawę, że większość osobników dostępnych w handlu pochodzi z masowego odłowu z natury – a to oznacza, że na jedną żywą agamę w terrarium przypada wiele, które nie miały tyle szczęścia. Jeśli jesteś początkującym terrarystą rozważ zakup pochodzącej z hodowli agamy brodatej bądź innego urodzonego w niewoli – i nie mającego takich wymagań – gada. Pamiętaj też, że agama czerwonogłowa tylko pozornie jest taka tania – zakup samego gada nie wyniesie Cię dużo – ale zakup całego stadka i dużego terrarium (a więc stworzenie odpowiednich warunków) – tak.
Agama czerwonogłowa może dożyć 7 lat. Nie jest objęta Konwencją Waszyngtońską CITES, co oznacza, że osobniki tego gatunku nie muszą być rejestrowane.
Terrarium
Agamy czerwonogłowe potrzebują obszernych terrariów – zalecane wymiary dla grupy to 150/100/50cm (!), terrarium nigdy nie powinno być mniejsze niż 130/60cm powierzchni dna. Są powody, dla których ten gatunek potrzebuje tak dużej powierzchni – raz, że zwierzęta pochodzące z odłowu nie są przyzwyczajone do ograniczonej przestrzeni, dwa, że agamki te mają dużą potrzebę ruchu. Oczywiście młode nie potrzebują tak obszernych terrariów jak dorosłe, ale śmiało można zacząć od 80/50cm powierzchni dna. Ściany w terrarium muszą być czymś wyłożone – zapobiega to ranieniu sobie pysków o szybę przez spłoszone zwierzęta. Najpiękniej wyglądają ściany w kamieniu – do dekoracji można użyć wapienia lub piaskowca, pamiętając, że znacznie zwiększy to ciężar terrarium. Można też inaczej rozwiązać kwestię dekoracji ścianek zbiornika – wszystko zależy od pomysłowości terrarysty. Dla agamy najważniejsze jest by nie były to gołe szyby. Przezroczysty zostawiamy tylko front terrarium. Imitując naturalne środowisko do terrarium należy włożyć dużo skał, tworząc sztuczne złomowisko. Dobrymi elementami dekoracyjnymi są korzenie czy konary. Rośliny będą niszczone lub zjadane, lecz w dużym zbiorniku można spróbować zasiedlić jakieś lubiące suchy, ciepły klimat rośliny, uważając by nie wybierać gatunków trujących lub mających zbyt ostre kolce. Można też użyć sztucznych imitacji, które także wyglądają ładnie, są trwałe i bezpieczne. Jako podłoże można zastosować piasek, bacznie obserwując czy mieszkańcy terrarium nie zjadają go. Jeśli zjadają należy go natychmiast usunąć. Zaczopowanie układu pokarmowego piaskiem grozi nawet śmiercią. Inną, godną polecenia ściółką jest podłoże z drzew liściastych lub kolb kukurydzy. Przy każdym rodzaju podłoża należy kontrolować czy gady nie mają tendencji do jego zjadania.
Niezbędnym wyposażeniem terrarium jest świetlówka terrarystyczna imitująca promieniowanie UV. Dla agam czerwonogłowych zalecana jest świetlówka o współczynniku promieniowania UVB 8-10%. Stosujemy także dodatkowe oświetlenie o spektrum możliwie zbliżonym do światła słonecznego.Terrarium dla agam czerwonogłowych musi być jasno oświetlone. Prócz tego instalujemy także lampy grzewcze (lustrzanki) pamiętając by zabezpieczyć je tak, aby jaszczurki nie mogły się poparzyć. Można to zrobić za pomocą metalowej siateczki czy glinianej donicy. Ilość i moc lamp dobieramy tak, aby uzyskać odpowiednią dla gatunku temperaturę. Dodatkowym elementem terrarium, może być miseczka z czystą wodą do picia, choć nie jest powiedziane, że zwierzęta będą z niej korzystały.
Terrarium – obsada
Nie zaleca się utrzymywania agam czerwonogłowych w samotności. Jeśli już decydujesz się na ten gatunek zapewnij mu warunki jak najbardziej zbliżone do naturalnych – a więc nie tylko duże, jasno-oświetlone i ciepłe terrarium, ale i towarzystwo pobratymców. Być może uda Ci się rozmnożyć te piękne jaszczurki i do nowych właścicieli trafią już agamy nie wyrwane z naturalnego środowiska, a urodzone w domu hodowcy.
Agamy czerwonogłowe nie są co prawda tak terytorialne jak niektóre inne jaszczurki, ale stadko optymalnie powinno składać się z samca z samicami. Jeśli posiadasz dwa samce, obserwuj czy jakoś się dogadują. W odróżnieniu do środowiska naturalnego powierzchnia terrarium jest ograniczona i niekiedy trzeba interweniować. Młode agamki należy trzymać w osobnym terrarium, aby dorosłe nie potraktowały ich jako potencjalnej zdobyczy.
Żywienie
Podobnie jak inne jaszczurki zbliżonej wielkości agamy czerwonogłowe karmimy przede wszystkim drobnymi bezkręgowcami, od czasu do czasu gryzoniami. Jako przysmak można podać im nieco liści (np. mniszka), pokrojonych w kostkę warzyw lub – rzadziej – owoców.
Opieka
Po zakupie agam pochodzących z odłowu należy je przede wszystkim porządnie odrobaczyć i podać witaminy z grupy B. Następnie świeżo- zasiedlonym agamom należy zapewnić, co najmniej 2 tygodnie całkowitego spokoju. Do terrarium zaglądamy jak najmniej, nie niepokoimy jaszczurek bez potrzeby, w żadnym wypadku nie dotykamy ich i nie łapiemy. Gdy jaszczurki zaaklimatyzują się już w terrarium i będą dobrze jadły można zacząć delikatne przyzwyczajanie do człowieka. Proponuję przed rozpoczęciem oswajania zapoznać się z artykułem: Oswajanie jaszczurek.
Aby umożliwić agamom napicie się trzeba codziennie, obficie zrosić terrarium wodą – miseczka czy basenik z wodą jest tylko dodatkiem, nie wszystkie agamy chcą z niej korzystać.
Odchody i inne odpadki usuwamy z terrarium codziennie, za pomocą pęsety lub ręki w rękawiczce. Nie należy dotykać odchodów gołymi dłońmi – gady często są nosicielami salmonelli. Ręce po sprzątnięciu zbiornika należy umyć.
Latem można przenieść agamy do zewnętrznej woliery – najłatwiej ją zrobić naciągając siatkę na drewniany szkielet. Wnętrze urządzamy podobnie jak wnętrze terrarium, pamiętając koniecznie o miejscach zacienionych.
Dietę agam uzupełniamy regularnie w preparaty witaminowe i wapniowe przeznaczone dla gadów. Wapniem posypujemy pokarm 2-3 razy w tygodniu, witaminami 1-2 razy.
Rozmnażanie
Dymorfizm płciowy u Agama agama jest dosyć wyraźny już nawet u młodych osobników – tuż nad kloaka u samców widoczny jest rząd łusek, na których umiejscowione są pory preanalne – łuski te są sporo większe niż okalające je – u samic łuski nie wykazują wyraźnego zróżnicowania. Poza tym osobniki przeciwnych płci są różnie ubarwione, o czym była mowa już wcześniej.
Do kopulacji dochodzi zwykle pod nieobecność opiekuna (ze względu na płochliwość i wspaniały wzrok agam). Prawdopodobieństwo odbycia godów zwiększa „sezonowanie” gadów – czyli obniżenie im temperatury o 6-8 stopni na okres 4-6 tygodni.
Samica chodzi w ciąży około 8-12 tygodni i po upływie tego czasu składa kilka jaj.
Jaja inkubujemy w temperaturze 30°C i przy wilgotności powietrza 85%. Wylęg następuje po 12-14 tygodniach.
Odchów młodych osobników nie sprawia większej trudności niż w przypadku P. vitticeps.
***
Autor: Alicja
Powyższy artykuł stanowi własność jego autora i jest chroniony prawami autorskimi. Publikowanie i rozpowszechnianie bez zgody autora jest zabronione.