FAQ – gekon orzęsiony (Correlophus ciliatus).

Mieszkam jeszcze z rodzicami. Jak mogę ich namówić na gekona orzęsionego?

Przede wszystkim najpierw zastanów się nad swoim pomysłem posiadania gekona, szczególnie jeśli wpadłeś na to niedawno. Gekony to długowieczne jaszczurki, a więc Twój pupil zostanie z Tobą wiele lat. Jeśli nie jesteś obowiązkowy i szybko się nudzisz, zrezygnuj z gekona i innych zwierząt. Jeśli jednak jesteś pewien, że chcesz mieć gekona i możesz codziennie przez wiele lat poświęcić mu kilka chwil zacznij od lektury TEGO artykułu, który podpowiada jak rozmawiać z rodzicami o gadach i innych zwierzętach terraryjnych.

Jeśli chodzi o samego gekona orzęsionego, to rodzice powinni dostrzec w nim wiele zalet: przede wszystkim nie musisz koniecznie podawać mu żywych owadów (czego niektórzy rodzice nie mogą zaakceptować). Terrarium z gekonem nie „pożera” prądu, ponieważ jeśli masz w domu typową temperaturę pokojową (22-25 stopni) i postawisz je w widnym miejscu nie musisz go oświetlać i ogrzewać. Gekon to ciche, czyste i nieuciążliwe zwierzątko. Nie trzeba wyprowadzać go na spacer, nie wpływa na porządek w mieszkaniu, a opieka nad nim zajmuje tylko kilka minut dziennie. Ładne terrarium to duża ozdoba pokoju. Gekony są małe i łagodne, nie stanowią dla nikogo żadnego zagrożenia.

Czy lepiej wybrać gekona orzęsionego czy lamparciego ?

Sam musisz zdecydować. Oba te gatunki są piękne, łatwe w opiece i nadają się dla początkującego terrarysty. Gekony lamparcie są nieco większe niż orzęsione i troszkę bardziej wymagające – muszą mieć ogrzewane terrarium i otrzymywać owady, którymi przede wszystkim się żywią. Z kolei u gekonów orzęsionych trzeba zwrócić większą uwagę na higienę, gdyż brudzą szyby i elementy wspinaczkowe. Oba gatunki nadają się dla początkującego terrarysty. Wybór należy do Ciebie.  A jeśli wciąż się wahasz przeczytaj także TEN artykuł.

Dlaczego gekon orzęsiony bywa określany jako „best pet gecko” ?

Wiąże się to z licznymi zaletami tego gatunku:

  • choć ma niewielkie rozmiary to jest wystarczająco duży by można go było bezpiecznie wziąć na ręce
  • ma ciekawy i piękny wygląd, cechą charakterystyczną są wyrostki nad oczami na kształt rzęs – większość osób uważa, że gekony te są wyjątkowo ładne
  • ma łagodny charakter, większość tych gekonów nie jest ani bardzo strachliwa ani nie wykazuje agresji wobec człowieka, co sprawia, że łatwo można wziąć tą jaszczurkę na ręce jeśli jest taka potrzeba
  • wyjątkowa łatwość opieki, która zajmuje zaledwie parę chwil
  • nadaje się dla równie dobrze dla początkujących jak i zaawansowanych terrarystów
  • nie musi otrzymywać żywych owadów, co dla niektórych osób (lub ich współlokatorów) jest największą przeszkodą w posiadaniu jaszczurek
  • nie jest kosztowny w utrzymaniu: przy odpowiednich warunkach, jakie większość z nas posiada w mieszkaniu, terrarium obędzie się bez ogrzewania i oświetlenia
  • potrzebuje stosunkowo niedużego terrarium
  • mały gekonek może zostać zakupiony bez długotrwałego, wcześniejszego przygotowywania terrarium – malucha można odchować w prosto urządzonym faunaboksie

Dlaczego nie trzeba oświetlać terrarium ?

C.ciliatus jak większość gekonów prowadzi nocny tryb życia. Na wolności zamieszkuje las porastający wyspy Nowej Kaledonii, dzień przesypiając ukryty w pobliżu gruntu. Nie potrzebuje więc jaskrawego oświetlenia terrarium. Wystarczy, że postawimy terrarium w widnym miejscu, aby gekony miały zachowany naturalny cykl dnia i nocy.

Czytałem, że lepiej jest jednak oświetlać terrarium. Czy to prawda ?

Gekony mają się zupełnie dobrze jeśli zapewnimy tylko światło dzienne. Jednak są plusy zapewnienia także sztucznego oświetlenia. Przede wszystkim w Polsce przez dużą część roku dni są bardzo krótkie, a do tego pochmurne i ciemne. W terrarium może panować wówczas stale półmrok, który będzie „mylił” gekony, poza tym „noc” znacznie się wydłuży. Korzystnie jest wówczas delikatnie doświetlać terrarium by zachować regularny cykl dnia i nocy (zimą dzień może być nieco krótszy niż latem). Wystarczy do tego oświetlenie o małej mocy np. listwa LED, możemy też użyć jakieś zewnętrznej lampki np. halogenowej, takiej jak na biurko.

Nie wierzę, że nie trzeba ogrzewać terrarium! Myślałam, że wszystkie jaszczurki potrzebują specjalistycznego oświetlenia i ogrzewania!

W środowisku naturalnym gekonów orzęsionych panują „wiosenne” temperatury, które często pokrywają się z temperaturą pokojową w mieszkaniach. Część hodowców stosuje co prawda lokalne, cieplejsze miejsce w terrarium o temperaturze około 27 stopni, inni jednakże nie robią tego i też nie narzekają na zdrowie i kondycję swoich zwierząt. Jeśli wahasz się jak postąpić możesz stworzyć cieplejsze miejsce i obserwować czy gekony w ogóle będą z niego korzystały. Jeśli używasz lampki, która oświetla terrarium poprzez wentylację może wystarczyć poprowadzenie pod nią gałęzi czy liany. Innym sposobem jest użycie na zewnątrz terrarium maty lub kabla grzewczego. Zawsze używaj termoregulatora aby nie przegrzać zwierząt! Pamiętaj, że prawidłowy przedział temperatur w całości terrarium to 22-25 stopni. Gekony są aktywniejsze i mają lepszy apetyt jeśli temperatura utrzymuje się w górnych granicach normy.

Czy muszę używać czerwonych lamp nocnych ?

Nie musisz, ale mogą się przydać, jeśli chcesz obserwować gekony wieczorami lub nocą, w porze ich największej aktywności. Uważaj tylko aby lampy te nie przegrzały terrarium – w nocy temperatura powinna się lekko obniżyć w stosunku do dziennej. Jeśli typowe lampy terraryjne emitują zbyt dużo ciepła może pomyślisz o czerwonych listwach LED?

Gekony to nocne zwierzęta więc czy w ogóle „opłaca się” je mieć ? Chodzi mi o to, że cały dzień ich nie widać, a potem są aktywne, kiedy ja śpię.

Nocny tryb życia to rzeczywiście z ludzkiego punktu widzenia największa wada gekonów. Poza tym jednak zwierzęta te są piękne i ciekawe, tak, że terraryści nie chcą rezygnować z ich chowu i hodowli. Gekony orzęsione bardzo często śpią tak, że są podczas snu widoczne. Od czasu do czasu budzą się i zmieniają nieco swoją pozycję. Często śpią w bardzo zabawnych i wydawało by się, że bardzo niewygodnych pozycjach. Jeśli wydarzy się coś co je zaniepokoi lub zainteresuje gekony budzą się. Podanie żywych owadów na pewno jest takim wydarzeniem.

Możemy także sterować aktywnością gekonów. Jeśli masz czas obserwować je wieczorami, zastosuje słabą lampkę doświetlającą i ustaw ją na 12 godzin od 6 lub 7 rano. Wówczas lampa wyłączy się o godzinie 18, 19 i jeśli w terrarium będzie panował półmrok gekony powinny zacząć się budzić. Gekony nie czekają na całkowite ciemności z rozpoczęciem swojej aktywności. Moje gekony przez długi czas budziły się naturalnie właśnie w takich wczesno-wieczornych godzinach (bez zastosowania lampki). Możemy je także do tego przyzwyczaić podając żywe owady wczesnym wieczorem (gekonom zwykle nie spieszy się zbytnio do innej karmy).

Czy naprawdę mogę nie podawać „robali” ? Nie chce mi się w to wierzyć.

Możesz, ale tylko pod warunkiem, że używasz gotowej karmy dla gekonów orzęsionych (CGD). Sama mieszanka owoców, przecierów i produktów pszczelich to dieta zbyt uboga w proteiny i zbyt bogata w cukier. Jeśli więc stosujesz dietę naturalną podawaj regularnie owady, przede wszystkim świerszcze i inne owady lekkostrawne. Poczytaj więcej o żywieniu w opisie gekona orzęsionego.

Czy mogę karmić gekona owocami, miodem itp. i tylko od czasu do czasu podać owady ?

Nie. Jeśli nie karmisz kompletną karmą CGD musisz podawać regularnie owady jako źródło protein i tłuszczy. Jedno karmienie – owady, drugie – inne produkty i tak naprzemiennie. Tylko stosowanie karmy CGD pozwala na dowolność w dawkowaniu owadów lub na rezygnację z podawania owadów.

Repashy, CGD, MPR ? co to wszystko oznacza ?

Repashy to nazwisko pasjonata gekonów Nowej Kaledonii. Allen Repashy opracował serię karm, suplementów i dodatków przeznaczonych dla zwierząt terraryjnych, w tym kompletną karmę dla gekonów orzęsionych.
CGD – to skrót nazwy „Crested Gecko Diet” co w tłumaczeniu oznacza „Dieta gekonów orzęsionych”.
MPR – Meal Replacement Powder – proszek, z którego po dodaniu wody uzyskuje się kompletną karmę dla gekonów.

Mam gotową karmę dla gekonów Repashy’ego. Jest mi wszystko jedno czy będę podawać owady czy nie. Jak będzie lepiej dla zwierząt ?

Jeśli jest Ci wszystko jedno, polecamy podawanie owadów. Mimo, że można utrzymać gekona w bardzo dobrym zdrowiu na samej karmie, żywe owady stanowią dla gekonów doskonałą rozrywkę i pobudzają ich aktywność. Życie w terrarium jest raczej monotonne, a polowanie na owady zapobiega nudzie, stanowi silny bodziec dla jaszczurek Z drugiej strony możesz zrezygnować z podawania owadów aby mieć pewność, że nie przeniosą one pasożytów na gekony. Decyzja należy do ciebie. Jeśli karmisz owadami zawsze staraj się kupować je z dobrego źródła, od hodowcy zwracającego dużą uwagę na warunki zoohigieniczne.

Czy są jakieś wady podawania żywych owadów ?

Niektórzy unikają podawania owadów, ponieważ uważa się, że mogą one przenosić choroby pasożytnicze na jaszczurki. Warto więc kupować owady z dobrego, sprawdzonego źródła. Drugim powodem do obaw są przypadkowe wzajemne ugryzienia gekonów, które rzucą się na tego samego owada lub zamiast owada złapią za łapę czy ogon współtowarzysza w terrarium.

Udało mi się kupić karmę dla gekonów Repashy’ego. Jest ona w postaci proszku. Czy mam po prostu nasypać proszek do miseczki ?

Nie. Karmę tą należy przed podaniem wymieszać z wodą o temperaturze pokojowej. Postaraj się aby karma nie była zbyt wodnista gdyż wówczas gekony szybko zapełnią żołądek nie otrzymując jednocześnie wystarczająco dużo substancji odżywczych.

Jak mam przechowywać karmę Repashy’ego ?

Przed otwarciem przechowuj w ciemnym, suchym miejscu np. w szafce w kuchni. Po otwarciu przechowuj wyłącznie w lodówce nie dłużej niż 12 miesięcy.

Ostatnio kupiłem karmę dla gekonów orzęsionych, ale mój gekon wcale nie chce jej jeść!

Nawyki żywieniowe mają duże znaczenie w preferencjach smakowych jaszczurek. Jeśli Twój gekon zawsze jadł dietę naturalną może początkowo „krzywić się” na karmę. Spróbuj przekonać go mieszając karmę z czymś co lubi (np. z deserkami gerber) i stopniowo zwiększając udział karmy w porcji, aż gekon nauczy się jeść samą karmę. Jeśli gekon nie jest już maluszkiem i jest w dobrej kondycji, a powyższy sposób nie pomaga, możesz jeszcze spróbować krótkiej głodówki.

Czy mogę karmić gekona orzęsionego wyłącznie mącznikami tak jak gekona lamparciego ? Ten sposób mało mnie kosztuje i jest wygodny.

Nie. Szczerze mówiąc nie polecamy karmić w ten sposób także gekona lamparciego, nie mówiąc już o orzęsionym. Lepsze jako owady bazowe są świerszcze, małe miękkie karaczany, młoda szarańcza, jedwabniki. Pamiętaj też, że gekon orzęsiony nie jest typowym owadożercą, jego dieta jest bogatsza. Same proteiny i tłuszcz z owadów to za mało.

Czy gekonom należy wydzielać karmę ? Czy łatwo tyją ?

Gekony wydają się być bardziej „rozsądne” w dawkowaniu sobie karmy niż np. agamy brodate. Zwykle jeśli zrobi się za dużo karmy, gekony jedzą tyle, ile potrzebują, a resztę zostawiają. Owadów nie warto wpuszczać zbyt wielu, 3-5 owadów odpowiedniej wielkości jednorazowo wydaje się być odpowiednią ilością. Jeśli mamy małe owady w stosunku do gekona można podać więcej. Wydaje się, że gekony mogą najłatwiej utyć jeśli otrzymują wysoko cukrową dietę. Niekiedy widuje się zapasione osobniki. Musisz dostosować ilość pokarmu do gekona – jeśli masz dorosłego gekona, masywnego i „grubego” rozważ karmienie trzy razy w tygodniu. Zapewnij terrarium odpowiedniej wielkości aby zwierzę miało wystarczająco dużo ruchu – pamiętaj, że otłuszczenie skraca życie gekona.

Mój nowo kupiony, mały gekonek nic nie je!

W początkowym okresie gekon może nie jeść z powodu stresu. Jednakże gekon zwykle je, tyle, że malutki gekon ma tak mały żołądek, że właściciel nawet nie zauważa zjedzonych ilości karmy. Nowo upieczeni właściciele mają zwykle tendencje podawać o wiele więcej karmy, niż jaszczurka może zjeść. Dobrze jest więcej obserwować gekona i jego wygląd (czy nie jest odwodniony? czy nie chudnie?) oraz raz na jakiś czas ważyć go, aby zaobserwować czy regularnie przyrasta na wadze.

Jak zapewnić gekonom wodę do picia ?

Dla podrośniętych i dorosłych gekonów można stosować płytką miseczkę z wodą. Gekonom w każdym wieku należy spryskiwać co wieczór terrarium, aby mogły spijać osadzające się na elementach wyposażenia krople wody. Spijanie kropli wody jest najczęstszą metodą zaspokajania pragnienia przez te jaszczurki. Gekony karmione gotową karmą także z niej pobierają wiele wody.

Czy muszę używać wapń i witaminy jako dodatek do pokarmu ?

To zależy jak karmisz swojego gekona – jeśli stosujesz wyłącznie karmę dla gekonów Repashy’ego nie należy dodawać już żadnych suplementów, ponieważ karma już je zawiera. Jeśli podajesz także sporo owadów, należy posypywać je preparatem wapniowym. Jeśli stosujesz dietę naturalną musisz regularnie używać zestawu witamin i minerałów oraz wapnia, tak jak dla innych jaszczurek.

Czy lepiej używać suplementów produkowanych z myślą o gadach czy ludzkich?

Zdania na ten temat są podzielone, ja polecam preparaty dla gadów dobrych firm tj. Nekton.

Nie mogę utrzymać stałej wilgotności 70%. Czy powinienem zmniejszyć wentylację i mocniej/częściej spryskiwać ? Jak jeszcze można podnieść wilgotność ?

Mimo, że w naturalnym środowisku gekonów orzęsionych panuje stosunkowo wysoka wilgotność, nie powinieneś starać się utrzymać stale bardzo wysokiej wilgotności w terrarium, a szczególnie kosztem wentylacji, a tym samym braku dopływu świeżego powietrza. W takim silnie wilgotnym, zamkniętym środowisku terrarium łatwo rozwijają się wszelkie grzyby, w tym pleśnie i inne niepożądane organizmy. Większość hodowców i właścicieli gekonów spryskuje terrarium raz dziennie, wieczorem – uznaje się to za najlepsze postępowanie i wówczas można nawet machnąć ręką na używanie higrometru. W bardzo suchych pomieszczeniach (np. gdy działa zimą centralne ogrzewanie) możemy spryskiwać rano i wieczorem. W ciągu dnia terrarium powinno wyschnąć po spryskiwaniu.

Mój gekon jest jakiś wyblakły!

Gekony orzęsione często zmieniają natężenie swojego wybarwienia. Za dnia, kiedy odpoczywają kolory są zwykle mniej intensywne niż w czasie aktywności. Silne emocje mogą powodować szczególnie silne wybarwienie. Jeśli gekon jest bardzo „wyblakły” to najprawdopodobniej będzie przechodził wylinkę.

Mój gekon nie może chodzić po szybach!

Może być kilka przyczyn dla których gekon ma trudności ze wspinaniem się po gładkich powierzchniach – najczęstszą z nich jest zbliżająca się wylinka, wówczas trudności te miną po wylince. Także mokra, spryskana szyba sprawia gekonom trudności wspinaczkowe. Przyczyną mogą być brudne łapki – np. oblepione jedzeniem. Jeśli problem długo utrzymuje się a powyższe przyczyny zostały wykluczone, skonsultuj się z lekarzem wet. – specjalistą.

Jeśli można trzymać trzy gekony w terrarium 45x45x60cm to czy mogę trzymać jednego w terrarium 30x30x45cm ?

Nie powinieneś zmniejszać terrarium tylko dlatego, że planujesz jednego gekona, a nie trzy – jeśli w terrarium są trzy gekony to i tak każdy z nich może się wspinać na wysokość 60cm i korzystać z tej przestrzeni. Uważam, że terrarium dla tego gatunku nie powinno być mniejsze. To jest stosunkowo nieduże terrarium i łatwo można znaleźć w mieszkaniu na nie miejsce.

Mam terrarium o wymiarach 80x50x100cm, w którym kiedyś mieszkały toke. Czy nie będzie za duże dla gekonów orzęsionych ? Może lepiej kupić mniejsze?

Śmiało możesz użyć tego terrarium – terrarium zwykle im większe tym lepsze (oczywiście w granicach rozsądku).

Czy mogę trzymać gekony orzęsione z innym gatunkiem ?

Możesz trzymać samice z samicami M.chahoua czy C.sarasinorum, trzeba jednak uważnie monitorować sytuację w terrarium. R.auriculatus stwarza więcej problemów, gdyż gatunek ten przejawia skłonność do obgryzania ogonów.

Mam dwie samiczki gekona orzęsionego. Od pewnego czasu większa ściga i gryzie mniejszą. Czym to jest spowodowane i co należy zrobić ?

Gekony z Nowej Kaledonii charakteryzuje dość wysoki poziom agresji wewnątrzgatunkowej. Za najagresywniejsze uchodzą gekony olbrzymie R.leachianus, u tego gatunku nawet kontakt pary może się skończyć dość poważnymi obrażeniami. C.ciliatus uważane są za znacznie łagodniejsze, ale to nie znaczy, że są pozbawione agresji. Z reguły daje się utrzymywać razem dwie lub kilka samic ale może się zdarzyć właśnie tak, że jeden osobnik jest agresywny wobec drugiego. Należy pamiętać, żeby łączyć tylko osobniki zbliżonej wielkości i w dobrej kondycji.

Jeśli samice mocno gryzą się należy na jakiś czas oddzielić agresywnego osobnika. Po separacji trwającej tydzień lub dwa można spróbować ponownego połączenia. Niestety nie zawsze to pomaga. Bywa tak, że konkretne osobniki nie tolerują się do tego stopnia, że nie jest możliwe trzymanie ich razem.

Nie należy uparcie trzymać razem osobników, które się nie akceptują. W środowisku naturalnym prześladowany osobnik po prostu by uciekł, w terrarium zaś jest narażony na ciągłe ataki. Stale musi uciekać, żyje w stresie i prędzej czy później taki stres zakończy się osłabieniem i chorobą.

Jest całkiem prawdopodobne, że agresywny osobnik znajdzie się dobrze w innej parze czy grupie samic. Agresja nie musi koniecznie przenosić się na inne gekony, może dotyczyć tylko jednego, konkretnego osobnika, którego agresywny gekon z jakiegoś powodu nie toleruje.

***
Autor: Alicja

Powyższy artykuł stanowi własność jego autora i jest chroniony prawami autorskimi. Publikowanie i rozpowszechnianie bez zgody autora jest zabronione.